Nota Sejarah Bab 3: Raja Berperlembagaan & Demokrasi Berparlimen

Raja Berperlembagaan dan Demokrasi Berparlimen

LATAR BELAKANG PEMERINTAHAN BERAJA DAN DEMOKRASI BERPARLIMEN

Perkembangan pemerintahan beraja sejajar dengan perubahan zaman dan telah diiktiraf sebagai Raja Berperlembagaan seiring dengan konsep Demokrasi Berparlimen dalam pemerintahan negara kita.

LATAR BELAKANG
PEMERINTAHAN BERAJA KESULTANAN MELAYU MELAKA Raja Berkuasa Mutlak: Raja memegang kuasa mutlak dalam sistem pemerintahan beraja. Undang-Undang Melaka: Pemerintahan berdasarkan undang-undang, termasuk Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka. Konsep Islam: Pemerintahan kesultanan diperkukuh dengan konsep Islam, di mana raja berperanan sebagai ketua agama Islam. Tradisi dan Adat Istiadat: Kesultanan Melayu Melaka menjadi pelopor kepada tradisi dan adat istiadat yang diwarisi oleh negeri Melayu lain. Peranan Raja-raja Melayu: Raja-raja Melayu adalah sumber undang-undang, ketua kerajaan, dan ketua agama. Tanggungjawab Raja-raja Melayu: Raja-raja bertanggungjawab untuk memelihara adat dan struktur masyarakat kerajaan Melayu. Kedaulatan Raja-raja Melayu: Keabsahan semua tindakan terletak pada kedaulatan raja-raja Melayu.
SEBELUM PERANG DUNIA KEDUA Sistem Residen (NNMB): Dalam sistem ini, British mengambil alih pentadbiran pada peringkat pembesar negeri. Residen British berperanan sebagai penasihat kepada raja dan mempengaruhi keputusan pentadbiran. Sistem Penasihat (NNMTB): Dalam sistem ini, British menempatkan Penasihat British, tetapi pentadbiran negeri tetap dilaksanakan oleh pembesar yang dilantik oleh raja. Ini memastikan kedudukan raja sebagai ketua berpelembagaan.
SEMASA PENDUDUKAN JEPUN Raja-raja Melayu memegang peranan penting dalam hal ehwal agama Islam dan masih memperoleh pendapatan. Pada masa yang sama, semasa pemerintahan Jepun di Tanah Melayu, kedudukan Raja-raja Melayu berada di bawah pengawasan Gabenor Jepun.
SELEPAS PERANG DUNIA KEDUA Malayan Union: Diperkenalkan pada tahun 1946, Malayan Union menyaksikan Raja-raja Melayu kehilangan kuasa dan British memerintah melalui Gabenor yang dilantik. Protes dan Perjanjian Persekutuan: Penduduk Tanah Melayu dan Raja-raja Melayu menentang Malayan Union. Akhirnya, Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu mengembalikan kedaulatan kepada Raja-raja Melayu. Undang-undang Tubuh: Undang-undang Tubuh digubal oleh Raja-raja Melayu dan masih berkuat kuasa hingga hari ini.
RAJA BERPERLEMBAGAAN DAN DEMOKRASI BERPARLIMEN SELEPAS MERDEKA Kemerdekaan Tanah Melayu: Kemerdekaan diperolehi melalui perundingan dan persetujuan dengan pihak British. Pemerintahan Beraja: Pemerintahan beraja diteruskan dan disesuaikan dengan konsep demokrasi. Yang di-Pertuan Agong (YDPA) memegang jawatan sebagai Ketua Utama Negara. Peranan Raja: Raja adalah pemerintah tertinggi negara. Hak Rakyat: Rakyat mempunyai hak untuk memilih pemimpin melalui pilihan raya.

SEJARAH DAN KEDUDUKAN INSTITUSI MAJLIS RAJA-RAJA

Majlis Raja-Raja memainkan peranan penting dalam pemerintahan negara berdasarkan Perlembagaan Persekutuan.

SEJARAH DAN KEDUDUKAN INSTITUSI
PEMBENTUKAN DURBAR NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU (NNMB) Pembentukan Durbar: Durbar dibentuk pada tahun 1897 seiring dengan penubuhan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu (NNMB). Peranan Durbar: Durbar berfungsi sebagai majlis persidangan bagi Raja-raja Melayu NNMB untuk membincangkan hal-hal pentadbiran Kerajaan Persekutuan dengan pihak British. Maksud Durbar: Durbar merujuk kepada perjumpaan atau persidangan umum yang diadakan oleh Raja Melayu dengan pihak British. Keahlian Durbar: Keahlian Durbar termasuk Pesuruhjaya Tinggi British (sebagai Pengerusi), Raja-raja Melayu NNMB, Residen British di NNMB, dan Setiausaha NNMB.
MAJLIS SULTAN-SULTAN SEMASA MALAYAN UNION (MU) Majlis Sultan-Sultan: Majlis ini diusulkan untuk penubuhan dalam Perlembagaan Malayan Union. Keahliannya termasuk Gabenor Malayan Union (sebagai Pengerusi), sembilan orang Raja Melayu, Ketua Setiausaha Malayan Union, Penasihat Undang-undang, dan Setiausaha Kewangan. Fungsi Majlis: Majlis Sultan-Sultan bertujuan untuk membincangkan undang-undang agama Islam dan memberi nasihat kepada Gabenor tentang perkara yang dibangkitkan oleh Raja-raja Melayu. Penentangan Raja-raja Melayu: Walau bagaimanapun, Majlis Sultan-Sultan tidak pernah dilaksanakan kerana Raja-raja Melayu menentang Malayan Union.
MAJLIS RAJA-RAJA SEMASA PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948 Pembentukan: Majlis Raja-Raja ditubuhkan apabila Persekutuan Tanah Melayu menggantikan Malayan Union. Kuasa dan Sekretariat: Majlis ini mempunyai kuasa dan sekretariat yang sesuai dengan kedudukan dan peranannya. Pengurusan oleh Raja-raja Melayu: Majlis diurus sepenuhnya oleh Raja-raja Melayu. Pengerusi: Pengerusi Majlis ditentukan daripada kalangan 9 orang Raja Melayu. Persidangan dan Penyimpan Mohor Besar: Persidangan perlu disertai oleh Penyimpan Mohor Besar Raja-raja Melayu untuk memeterai keputusan persidangan. Hak dan Kuasa Raja-raja Melayu: Raja-raja Melayu diberi hak dan kuasa untuk mendapatkan penerangan daripada Pesuruhjaya Tinggi British mengenai penggubalan undang-undang dan dasar Kerajaan Persekutuan.
MAJLIS RAJA-RAJA SELEPAS MERDEKA Selepas Merdeka (1957): Peranan Majlis Raja-Raja dikekalkan, tetapi keanggotaannya mengalami perubahan. Yang di-Pertua Negeri Melaka dan Pulau Pinang turut menjadi ahli Majlis Raja-Raja. Selepas Pembentukan Malaysia (1963): Yang di-Pertua Negeri Sarawak dan Sabah juga turut menjadi ahli Majlis Raja-Raja. Mesyuarat Khas: Walau bagaimanapun, Yang di-Pertua Negeri tidak turut serta dalam mesyuarat khas yang melibatkan institusi beraja, seperti pemilihan Yang di-Pertuan Agong dan Timbalan Yang di-Pertuan Agong.
KEDUDUKAN MAJLIS RAJA-RAJA DALAM PERLEMBANGAN PERSEKUTUAN Memilih Yang di-Pertuan Agong (YDPA) dan Timbalan YDPA: Majlis Raja-Raja terlibat dalam pemilihan YDPA dan Timbalan YDPA. Persetujuan Undang-Undang: Majlis Raja-Raja bersetuju atau tidak bersetuju terhadap undang-undang yang memerlukan persetujuan mereka. Nasihat Pelantikan Jawatan: Majlis memberi nasihat berkaitan pelantikan jawatan tertentu. Rujukan dalam Perubahan Dasar: Majlis menjadi rujukan dalam perubahan dasar berhubung kedudukan istimewa orang Melayu, bumiputera di Sarawak dan Sabah, serta kepentingan sah kaum lain. Lembaga Pengampunan: Majlis Raja-Raja berperanan sebagai Lembaga Pengampunan bagi kes-kes tertentu. Perubahan Persempadanan Negeri: Majlis memperkenan perubahan persempadanan negeri setelah mendapat perkenan raja negeri berkenaan. Pindaan Perlembagaan: Majlis juga memperkenan pindaan perlembagaan bagi perkara-perkara tertentu. Pengimbangan dalam Sistem Perlembagaan: Majlis Raja-Raja menjadi pengimbangan dalam sistem perlembagaan melalui hak untuk dirundingkan dalam beberapa pelantikan penting dan hak untuk membincangkan hal berhubung dengan dasar negara.

YANG DI-PERTUAN AGONG DAN RAJA DALAM PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN

Institusi Yang di-Pertuan Agong

Jawatan Yang di-Pertuan Agong (YDPA) diwujudkan selepas negara mencapai kemerdekaan.
YDPA dipilih dalam kalangan raja di 9 buah negeri – Perlis, Kedah, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu, dan Kelantan.
Pemilihan YDPA dilakukan oleh Majlis Raja-Raja mengikut kaedah yang ditetapkan dalam Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan-peraturan Majlis Raja-Raja.
Kewujudan YDPA adalah seiring dengan jawatan Timbalan YDPA berdasarkan Perlembagaan Persekutuan.

Kedudukan Yang di-Pertuan Agong

Yang di-Pertuan Agong adalah Ketua Utama Negara (Perkara 23 Perlembagaan Persekutuan).
YDPA merupakan punca kedaulatan, ketaatan, perpaduan, kebesaran, dan kemuliaan negara

Kuasa Yang di-Pertuan Agong

Kuasa YDPA meliputi tiga bidang utama: eksekutif, perundangan, dan kehakiman.
Dalam bidang eksekutif, YDPA bertindak mengikut nasihat Jemaah Menteri.
YDPA memiliki kuasa untuk memilih Perdana Menteri dan menolak permohonan untuk membubarkan Parlimen.
Baginda juga boleh menolak undang-undang baru atau pindaan undang-undang sedia ada, tetapi jika tidak membuat keputusan, undang-undang tersebut secara automatik menjadi sah selepas 30 hari dari pembentangan awalnya2.

AMALAN DEMOKRASI DAN PENGASINGAN KUASA

AMALAN DEMOKRASI DAN PENGASINGAN KUASA
Amalan Pilihan Raya Diadakan setiap 5 tahun & diadakan sejak kemerdekaan lagi
Kebebasan Asasi Kebebasan Diri: Hak untuk hidup dan tidak boleh diambil nyawa atau kebebasan diri tanpa proses undang-undang yang wajar. Kebebasan Beragama: Walaupun Islam adalah agama Persekutuan, penganut agama lain bebas mengamalkan agama mereka tanpa diskriminasi. Hak Berkaitan dengan Pendidikan: Tidak boleh ada diskriminasi terhadap warganegara berdasarkan agama, ras, keturunan, atau tempat lain dalam akses kepada pendidikan. Kebebasan Bersuara, Berhimpun, dan Berpersatuan: Setiap warganegara berhak bersuara, berhimpun secara aman, dan berpersatuan. Namun, perlu diingat bahawa kebebasan asasi tidak bersifat mutlak dan tertakluk kepada sekatan undang-undang yang wajar
Pengasingan Kuasa dalam Pemerintahan Badan Perundangan (Legislatif): Menggubal dan meminda undang-undang. Menyemak dasar kerajaan. Meluluskan perbelanjaan dan sistem cukai baharu. Parlimen: Badan perundangan tertinggi di Malaysia. Terdiri daripada YDPA, Dewan Rakyat, dan Dewan Negara. Badan Eksekutif: Melaksanakan kuasa eksekutif mengikut Perlembagaan Persekutuan. Terdiri daripada Jemaah Menteri dan Majlis Mesyuarat Negeri. Badan Kehakiman (Judisiari): Mentafsir dan melaksanakan undang-undang serta mempertahankan Perlembagaan Persekutuan. Hakim memastikan sistem kehakiman dan keadilan ditegakkan.

KEUNIKAN AMALAN DEMOKRASI BERPARLIMEN DI NEGARA KITA

KEUNIKAN AMALAN DEMOKRASI BERPARLIMEN DI NEGARA KITA
GABUNGAN UNSUR TRADISIONAL DAN MODEN DALAM PENTADBIRAN Aspek Tradisional: Kedudukan raja sebagai warisan sosiopolitik masyarakat Melayu. Aspek Moden: Demokrasi Berparlimen berdasarkan model Westminster England. Gabungan ini mengimbangi amalan demokrasi dalam persekitaran sosiopolitik di negara kita yang mempunyai pelbagai bangsa, agama, dan budaya.
MEKANISME SEMAK DAN IMBANG DALAM PENTADBIRAN Pemerintahan Beraja: Raja berkecuali dalam hal politik, ekonomi, dan dasar negara. Ini membantu mengimbangi pemerintahan demokrasi. Kuasa Pengimbang pada Raja: Raja memainkan peranan dalam meredakan konflik yang berlaku dalam sistem demokrasi. Mekanisme Semak dan Imbang: Pengasingan kuasa antara badan perundangan, eksekutif, dan kehakiman memastikan keseimbangan dan pengawasan.
KUASA BUDI BICARA RAJA Kuasa Budi Bicara Raja: Kuasa ini memberikan raja kebebasan untuk membuat keputusan tanpa terikat kepada nasihat ketua kerajaan (contohnya, Perdana Menteri). Ini bermakna raja boleh mengambil tindakan berdasarkan pertimbangan peribadi dan penilaian, tanpa perlu mengikut nasihat dari pihak lain. Kuasa Budi Bicara YDPA (Yang di-Pertuan Agong): YDPA mempunyai tanggungjawab untuk melantik ketua Kerajaan Persekutuan (Perdana Menteri). Walau bagaimanapun, YDPA tidak memperkenankan permintaan pembubaran Parlimen kecuali jika terdapat sebab-sebab yang kukuh dan berdasarkan undang-undang. Kuasa Budi Bicara Raja dan Yang di-Pertuan Negeri (Sultan atau Yang di-Pertua Negeri): Bagi negeri-negeri, Sultan atau Yang di-Pertua Negeri memainkan peranan serupa. Mereka melantik ketua Kerajaan Negeri (Menteri Besar atau Ketua Menteri) dan juga mempunyai kuasa untuk menolak permintaan pembubaran Dewan Undangan Negeri (DUN). Kuasa budi bicara ini adalah penting dalam mengekalkan keseimbangan antara kuasa eksekutif dan kuasa raja dalam sistem pemerintahan kita
KERJASAMA POLITIK Perkongsian Kuasa Antara Kaum: Prinsip tolak ansur, perundingan, dan pengorbanan membolehkan pelbagai kaum bekerjasama dalam pemerintahan. Ini membantu mengimbangi kepentingan dan memastikan keadilan dalam pengambilan keputusan. Pemuafakatan Pelbagai Parti Politik: Pemuafakatan di antara parti politik membolehkan mereka membentuk kerajaan dan berkongsi kuasa. Ini penting untuk mencapai stabiliti dan keberkesanan dalam pemerintahan. Parti Perikatan (1955): Parti Perikatan merupakan gabungan parti berasaskan kaum yang bertujuan memperkuatkan perpaduan dan kerjasama di kalangan pelbagai kumpulan masyarakat.