Nota Prinsip Perakaunan Tingkatan 4 Bab 2: Klasifikasi Akaun Dan Persamaan Akaun
RINGKASAN
Ringkasan Mudah (Nota Prinsip Perakaunan Tingkatan 4 Bab 2: Klasifikasi Akaun Dan Persamaan Akaun)
Perakaunan adalah seperti menyusun almari pakaian. Apabila akaun perniagaan diklasifikasikan dengan sistematik mengikut ciri-cirinya, pengurusan kewangan menjadi lebih efisien dan teratur. Panduan ini merangkumi konsep-konsep asas dalam klasifikasi akaun dan persamaan perakaunan.
1. Apakah maksud Penyata Kewangan Utama?
Terdapat dua penyata utama yang menunjukkan prestasi dan kedudukan kewangan perniagaan:
• Akaun Perdagangan dan Untung Rugi: Fungsinya adalah untuk menentukan sama ada perniagaan memperoleh untung bersih atau rugi bersih dalam satu tempoh perakaunan. Ia mengandungi komponen Hasil dan Belanja.
• Penyata Kedudukan Kewangan: Fungsinya adalah untuk menunjukkan kedudukan kewangan perniagaan pada satu tarikh tertentu. Ia menyenaraikan baki Aset, Liabiliti, dan Ekuiti Pemilik.
2. Komponen Utama Akaun
Hasil: Pendapatan yang dijana oleh perniagaan.
• Hasil Operasi: Pendapatan daripada aktiviti harian utama perniagaan. Contoh: Jualan barang niaga, yuran guaman.
• Hasil Bukan Operasi: Pendapatan yang tidak berkaitan secara langsung dengan aktiviti utama. Contoh: Dividen diterima, faedah simpanan.
Belanja: Perbelanjaan yang dibayar oleh perniagaan.
• Belanja Operasi: Perbelanjaan yang terlibat secara langsung dalam aktiviti utama. Contoh: Gaji, sewa, insurans, kadar bayaran.
• Belanja Bukan Operasi: Perbelanjaan yang tidak terlibat secara langsung dengan aktiviti utama. Contoh: Faedah atas pinjaman, rugi atas pelupusan aset.
Aset: Harta yang dimiliki oleh perniagaan untuk menjana pendapatan.
• Aset Bukan Semasa: Aset yang tahan lama (tempoh hayat melebihi setahun) dan mempunyai tahap kecairan yang rendah. Contoh: Kenderaan, premis, perabot.
• Aset Semasa: Aset yang tidak tahan lama (tempoh penggunaan kurang daripada setahun) dan mudah ditukar kepada tunai (tahap kecairan tinggi). Contoh: Inventori, tunai di bank, Akaun Belum Terima.
Liabiliti: Hutang perniagaan kepada pihak luar.
• Liabiliti Bukan Semasa: Hutang jangka panjang yang mengambil masa lebih daripada setahun untuk dijelaskan. Contoh: Pinjaman bank, gadai janji.
• Liabiliti Semasa: Hutang jangka pendek yang perlu dijelaskan dalam tempoh kurang daripada setahun. Contoh: Akaun Belum Bayar, overdraf bank.
Ekuiti Pemilik: Tuntutan pemilik terhadap aset perniagaan (hutang perniagaan kepada pemilik). Ia dipengaruhi oleh modal, untung/rugi, dan ambilan.
• Formula: Ekuiti Pemilik = Modal + Untung Bersih – Rugi Bersih – Ambilan
3. Apakah Persamaan Perakaunan?
Persamaan ini menunjukkan hubungan antara Aset, Liabiliti dan Ekuiti Pemilik. Jumlah aset mestilah sentiasa sama dengan jumlah liabiliti dan ekuiti pemilik.
• Persamaan Asas: Aset = Liabiliti + Ekuiti Pemilik
• Persamaan Diperluas (dengan Hasil dan Belanja): Aset = Liabiliti + Modal + Hasil - Belanja
4. Apakah perbezaan Catatan Kontra dan Carta Akaun?
• Catatan Kontra: Akaun yang mengurangkan baki akaun lain yang berkaitan dengannya. Contohnya, Pulangan Jualan adalah catatan kontra kepada Jualan, dan Susut Nilai Terkumpul adalah catatan kontra kepada Aset Bukan Semasa.
• Carta Akaun: Senarai nombor dan tajuk bagi semua akaun yang disusun secara sistematik. Ia digunakan untuk memudahkan proses perekodan, terutamanya dalam sistem perakaunan berkomputer.
GLOSARI
| Istilah | Definisi |
| Akaun | Ringkasan urus niaga yang berlaku dalam suatu tempoh masa. |
| Aset | Harta yang dimiliki oleh perniagaan untuk menjana hasil. |
| Aset Bukan Semasa | Aset perniagaan yang bersifat tahan lama (melebihi setahun kewangan) dan mempunyai tahap kecairan yang rendah. Contoh: premis, kenderaan. |
| Aset Semasa | Aset perniagaan yang bersifat tidak tahan lama (kurang daripada setahun) dan mempunyai tahap kecairan yang tinggi. Contoh: inventori, tunai, bank. |
| Ambilan | Merupakan Catatan Kontra kepada Akaun Modal/Ekuiti Pemilik. Mengurangkan baki modal/ekuiti pemilik. |
| Angkutan Masuk | Bayaran untuk mengangkut barang niaga ke dalam perniagaan. |
| Belanja | Perbelanjaan yang dibayar atau akan dibayar oleh perniagaan. |
| Belian | Belanja untuk membeli barang niaga. |
| Carta Akaun | Senarai nombor dan tajuk bagi semua akaun yang disusun secara sistematik untuk tujuan perekodan. |
| Catatan Kontra | Ialah catatan yang mengurangkan baki akaun yang berkaitan dengannya. |
| Diskaun Diterima | Potongan harga yang diterima daripada akaun belum bayar apabila bayaran dibuat mengikut terma yang ditetapkan. |
| Ekuiti Pemilik | Hutang perniagaan terhadap pemilik atau tuntutan pemilik terhadap aset perniagaan. |
| Faedah Pinjaman | Faedah yang dikenakan ke atas pinjaman pokok. |
| Faedah Simpanan | Hasil faedah daripada simpanan wang di institusi kewangan. |
| Hasil | Pendapatan yang dijana dalam perniagaan, sama ada melalui operasi perniagaan atau bukan operasi. |
| Hutang Lapuk | Hutang yang sudah pasti tidak dapat dikutip semula dan harus dihapus kira. |
| Insurans | Bayaran premium untuk mendapatkan perlindungan kewangan daripada syarikat insurans. |
| Jualan | Hasil yang dijana daripada aktiviti menjual barang niaga. |
| Komisen Diterima | Ganjaran kepada usaha peniaga menjual barangan. |
| Liabiliti | Hutang perniagaan kepada pihak luar yang perlu dijelaskan. |
| Liabiliti Bukan Semasa | Hutang perniagaan jangka panjang yang memerlukan tempoh melebihi satu tahun kewangan untuk menjelaskannya. Contoh: pinjaman bank. |
| Liabiliti Semasa | Hutang perniagaan jangka pendek yang dapat dijelaskan dalam tempoh setahun kewangan. Contoh: Akaun Belum Bayar. |
| Modal Kerja | Perbezaan dalam baki Aset Semasa dan Liabiliti Semasa. |
| Peruntukan Hutang Ragu | Anggaran hutang yang mungkin tidak dapat dikutip daripada Akaun Belum Terima. Ia merupakan Catatan Kontra kepada Akaun Belum Terima. |
| Pulangan Belian | Barangan yang telah dibeli tetapi dikembalikan kepada pembekal/penjual. Merupakan Catatan Kontra kepada Belian. |
| Pulangan Jualan | Barangan yang telah dijual tetapi dikembalikan oleh pelanggan/pembeli. Merupakan Catatan Kontra kepada Jualan. |
| Sewa Diterima | Hasil yang dijana daripada menyewakan premis atau aset kepada pihak luar. |
| Susut Nilai Terkumpul | Jumlah penyusutan nilai yang telah dikenakan dalam Aset Bukan Semasa. Merupakan Catatan Kontra kepada Aset Bukan Semasa. |
| Tahap Kecairan | Merujuk kepada sejauh mana sesuatu aset mudah ditukar kepada tunai. Semakin mudah, semakin tinggi tahap kecairannya. |